فیلم تئاتر ستوان اینیشمور اثر محمدحسن معجونی

نقد نمایشنامه «ستوان اینیشمور» مانند سایر آثار مک دونا مورد اقتباس و استفاده‌ی کارگردانان زیادی قرار گرفته است. این نمایش در اوایل دهه 1990 اتفاق می‌افتد، زمانی که ایرلند در صلح نسبی به سر می‌برد. «مد پادریک» در حال شکنجه‌ی «جیمز» است که خبر می‌رسد گربه‌ی محبوبش بیمار است. او به جزیره‌ی اینیشمور در ایرلند می‌رود تا به خانه‌ی پدری سری بزند و گربه‌اش را ببیند. اما وقتی به خانه می‌رسد می‌فهمد که گربه‌اش بیمار نیست، بلکه به طرز مشکوکی مرده است. مک دونا در نوشته‌هایش روی مفاهیمی مانند خشونت و ناهنجاری‌های اجتماعی و سیاسی تاکید می‌کند. ستوان اینیشمور در انتقاد به مبارزات سیاسی مردم ایرلند، ابتدا به صورت نقدی سیاسی و سپس کمدی سیاه بیان می‌شود. این اثر سپس به شکل کمدی وحشت و در نهایت به کمدی تراژدی تبدیل می‌شود. مک دونا این بار هم طنز را به عنوان ابزاری برای بیان واقعیت‌های تراژیک انتخاب کرده است؛ طنزی که بر پایه‌ی تناقض و پارادوکس بیان می‌شود. متناقض‌ترین مفهوم این فیلم شکنجه و کشتن انسان‌هاست که به عنوان امری طبیعی و بدیهی بیان می‌شود. آن قدر بدیهی که به اوج خود نزدیک می‌شود و بر اساس جمله‌ی معروف «هر چیزی در اوج خودش با متضاد خودش برابر است»، پارادوکس جدیدی ایجاد می‌کند با این مفهوم که کشتن انسان‌ها بیهوده است. «محمد حسین معجونی» این اثر را به نوعی «پارادوکس در پارادوکس» کارگردانی کرده است. این اصل را می‌توانیم در دیالوگ‌های این نمایش هم ببینیم: «دلم می‌خواد وقتی گلوله از پیشونیتون رد میشه، یادتون باشد این سزای رفتار با یک گربه‌ی ایرلندیه» و «چیزی که برام مهمه اینه که بیفتم به جون حیوونایی که بیست برابر از ما کوچیک‌ترند». تغییر رفتارها و عقاید در این دو دیالوگ و در سایر دیالوگ‌های این نمایش به وضوح دیده می‌شود. معجونی از این که در این نمایش صحنه‌های سلاخی و کشتن گربه و انسان را به وضوح نشان دهد ابایی ندارد و به خوبی از پس این کار برآمده و حس تراژیک و دراماتیک داستان را به خوبی به مخاطب منتقل می‌کند.«حسن معجونی» از سال 75 تا کنون در زمینه‌ی کارگردانی و بازیگری تئاتر فعالیت داشته است. وی در نمایش‌هایی مانند «در انتظار گودو»، «اسبهای آسمان خاکستر می‌بارد»، «پای دیوار بزرگ شهر»، «به خاطر یک مشت روبل» و «خانه‌ام ابری است» در مقام بازیگر و کارگردان ظاهر شده است. وی بنیان گذار گروه تئاتر «لیو» است که در سال 76 فعالیت خود را بر اساس آموزش و کار روی متونی که از لحاظ اجرایی و بصری قوی هستند، آغاز کرد. این گروه فعالیت اجرایی خود را در سال 80 آغاز کرد. از بهترین تئاترهایی که گروه لیو روی صحنه برده است، می‌توان به همین نمایش «ستوان اینیشمور» اشاره کرد، نمایشی که تمامی بازیگران به خوبی از پس ایفای نقش خود برآمده‌اند.«مارتین مک دونا» (Martin McDonagh) بیشتر در مقام یک نمایشنامه نویس شناخته می‌شود تا کارگردان؛ تا جایی که وی را به نام مهم‌ترین و تاثیر گذارترین نمایشنامه نویس زنده‌ی ایرلند می‌شناسند. وی تا کنون دو فیلم سینمایی به نام‌های «در بروژ» و «هفت روانی» را هم کارگردانی کرده که از آثار بسیار موفق سینمای آمریکا و بریتانیا شناخته می‌شوند. مک دونا تا کنون نمایشنامه‌های موفقی را نوشته که تعدادی از آن‌ها در ایران هم بارها به روی صحنه رفته‌اند. «ستوان آینیشمور»، «مرد بالشی» و «مراسم قطع دست در اسپوکن» از معروف‌ترین نمایشنامه‌های او هستند. مک دونا در حالی که تنها 27 سال داشت، توانست پس از شکسپیر دومین کسی باشد که همزمان چهار نمایشنامه‌اش در سالن‌های تئاتر لندن روی صحنه رفت.