مجله نجوم – مهر و آبان 1396

نجوم، ماهنامه عمومی ستاره‌شناسیماهنامه‌ی نجوم نخستین ماهنامه‌ی ستاره‌شناسی در ایران است که از مهرماه سال ۱۳۷۰ به‌طور مداوم منتشر می‌شود. این ماهنامه به‌عنوان نهادی پرسابقه در زمینه‌ی ترویج علم در ایران شناخته می‌شود. ماهنامه‌ی نجوم فعالیت‌های بسیاری در زمینه‌ی نجوم و حوزه‌های مرتبط انجام داده است. تشکیل کانون همراهان ماهنامه‌ی نجوم، سامان‌دهی و فهرست‌برداری از گروه‌های نجوم آماتوری در ایران، برگزاری مارتون مسیه، تاسیس سایت فارسی‌زبان نجومی، برگزاری نشست‌ها و سمینارهای مختلف از جمله‌ی این فعالیت‌هاست. نمایش فیلم‌های مرتبط با موضوع اخترشناسی و فضا و برگزاری جلسات نقد و بررسی این فیلم‌ها نیز در برنامه‌ی کار این ماهنامه قرار دارد. این ماهنامه در سال ۱۳۹۳ جایزه‌ی ترویج علم ایران را از آن خود کرد. کمیته‌ی جایزه‌ی ترویج علم ایران، به‌منظور قدردانی از تلاش‌های مروجین علم و تشویق همگان به فعالیت و زمینه‌سازی برای ارتقای تفکر علمی در جامعه، هر سال این جایزه را به افراد و سازمان‌هایی اهدا می‌کند که بهترین و موثرترین فعالیت‌ها را برای همگانی‌‌کردن علم، گسترش اندیشه و فرهنگ علمی در ایران انجام داده‌اند. ماهنامه‌ی نجوم از ابتدای دهه‌ی ۹۰، حضور خود را در شبکه‌های اجتماعی پررنگ کرد تا ارتباط بهتری با مخاطبان خود داشته باشد. این ماهنامه در تلگرام، فیس‌بوک، گوگل‌پلاس و اینستاگرام حضور دارد و از این طریق برنامه‌های ترویجی و آموزشی خود را نیز اطلاع‌‌رسانی می‌کند. دسترسی به نسخه‌ی الکترونیک ماهنامه‌ی نجوم نیز از طریق اپلیکیشن‌های طاقچه، نشر دیجیتال و فیدیبو امکان‌پذیر است.ماهنامه‌ی نجوم از مهرماه سال ۱۳۷۰ به‌طور مداوم و در دو دوره منتشر شده است. دوره‌ی اول بازه‌ی زمانی ۱۳۸۸-۱۳۶۹ را دربردارد. پس از کسب مجوز انتشار مجله‌ی نجوم از وزارت ارشاد در اول آبان ۱۳۶۹، شرکتی به نام «زروان» به‌عنوان حامی ماهنامه‌ی نجوم، برای حمایت مالی در بهار ۱۳۷۰ تاسیس شد. انتشار ماهنامه‌ی نجوم؛ طراحی و ساخت تجهیزات رصدخانه‌ای (گنبد، آسمان‌نما و…)؛ مطالعه، امکان‌سنجی و مشاوره برای احداث آسمان‌نماهای بزرگ؛ واردات، نصب، آموزش و راه‌اندازی آسمان‌نماهای بزرگ؛ خریدوفروش تجهیزات رصدخانه‌ای و برگزاری همایش‌ها و گشت‌های رصدی از اهداف این شرکت بود که به بسیاری از آن‌ها دست یافت. رصدخانه‌ی دانشگاه علم‌الحدیث شهرری، رصدخانه‌ی دانشگاه مازندران، رصدخانه‌ی دانشگاه کرمان و رصدخانه‌ی شهر جدید صدرا در شیراز را احداث کرد. برنامه‌های علمی عمومی مانند برگزاری بیش از ۲۸۰ گشت نجومی، ۱۹۰ سخنرانی و شب نجومی در سراسر کشور، تشکیل دوره‌های کلاس آموزش نجوم مقدماتی و تخصصی در استان‌های مختلف و ایجاد و راه‌اندازی اولین سایت نجومی در خاورمیانه در سال ۱۳۸۰، از جمله فعالیت‌های موثر شرکت زروان در زمینه‌ی نجوم است. انتشار مجله‌ی نجوم در بهار ۱۳۸۶ به دلیل کاهش فعالیت شرکت زروان با رکود مواجه شد و از مهر ۱۳۸۶ تا مهر ۱۳۸۷ فقط دو شماره از این نشریه منتشر شد. پس از آن در سال ۱۳۸۸، دوره‌ی دوم انتشار ماهنامه‌ی نجوم به‌طور مستقل از شرکت زروان آغاز شد. بنابر گفته‌ی ناشر، فعالیت‌های این نشریه عبارت‌اند از: فعال‌کردن بخش بازارچه‌ی نجومی مانند تهیه‌ی دی‌وی‌دی و سی‌دی‌های جدید؛ برگزاری مجدد گشت‌های نجومی؛ برگزاری بیشتر از بیست برنامه‌ی رصد عمومی در تهران و شهرستان‌ها؛ برگزاری کلاس‌های تخصصی؛ همکاری با گروه‌های نجومی برای برگزاری بازارچه‌ی نجومی؛ رنگی‌شدن ماهنامه‌ی نجوم از شماره‌ی ۲۰۵؛ تغییر وبگاه ماهنامه‌ی نجوم، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی از سال ۱۳۸۹؛ برگزاری چند همایش در تهران؛ برگزاری روز نجوم؛ برگزاری شب یوری در بام تهران؛ همکاری در برگزاری رقابت مسیه و صوفی؛ شرکت در نمایشگاه مطبوعات؛ برگزاری شب رصدی در مدارس؛ همکاری در برگزاری جشنواره‌ی ساعت‌های آفتابی؛ تهیه‌ی خبرنامه‌ی المپیاد نجوم و اخترفیزیک (astrolab) به زبان انگلیسی برای باشگاه دانش‌پژوهان جوان درمهر ۱۳۸۸؛ همکاری با موسسه‌ی مدار ۲۷ درجه برای برگزاری جشنواره‌ی نجوم در جزیره‌ی قشم به مدت دو سال و برگزاری دومین ماراتن مسیه ماهنامه‌ی نجوم.